Charakterystyka świetlówek energooszczędnych

Świetlówka kompaktowa, zwana niekiedy energooszczędną, jest kompaktową odmianą lampy fluorescencyjnej, która obok diod LED oraz halogenów stanowi obecnie najpopularniejszy zamiennik tradycyjnej żarówki. Czym to właśnie źródło światła różni się od niej oraz od klasycznych świetlówek? Postaramy się to – nomen omen – naświetlić w poniższym artykule.

Konstrukcja oraz związany z nią mechanizm działania świetlówki energooszczędnej są zasadniczo takie same jak w przypadku każdej innej świetlówki. Kluczowym elementem budowy jest pokryta od wewnątrz luminoforem i wypełniona argonem oraz parami rtęci rurka, przy której końcach znajdują się elektrody wolframowe. W wyniku zasilania energią elektryczną zachodzą w nich wyładowania jarzeniowe skutkujące pojawieniem się niewidzialnego promieniowania ultrafioletowego. Luminofor zaś przekształca to promieniowanie w promieniowanie widzialne, czyli światło.

Świetlówka a żarówka

Dobór właściwego luminoforu pozwala uzyskać pożądaną barwę światła, co dla zwykłej żarówki jest nieosiągalne. Ważniejsza różnica pomiędzy żarówką a świetlówką polega jednak na tym, że świetlówka wytwarza znacznie mniej ciepła, w związku z czym pracuje o wiele wydajniej. Pobiera średnio pięć razy mniej energii i działa aż do 12 razy dłużej – o ile tylko nie jest zbyt często włączana i wyłączana, potrafi to bowiem istotnie skrócić jej żywotność (dla świetlówek energooszczędnych wynoszącą 6-15 tys. godzin).

Świetlówka a… świetlówka kompaktowa

Od klasycznych świetlówek te kompaktowe różnią się natomiast – jak podpowiada nazwa – zasadniczo mniejszymi gabarytami. Częściej też wyposażone są w elektroniczny układ zasilania, który wytwarza napięcie o częstotliwości nieco innej niż częstotliwość prądu sieciowego. Rozwiązanie to eliminuje dość nieprzyjemny tzw. efekt stroboskopowy, a także inny minus typowy dla świetlówek z klasycznym układem zapłonowym, czyli stosunkowo długi czas zapalania się, któremu towarzyszą charakterystyczny dźwięk i początkowe migotanie.

Układ zewnętrzny i zintegrowany

Układ zapłonowy (a raczej: stabilizacyjno-zapłonowy), zwany też zapłonnikiem albo starterem, jest niezbędny do wywołania w rurze wspomnianego wyładowania elektrycznego. Zwykłe napięcie sieciowe wystarcza bowiem z reguły tylko do zapłonu najkrótszych świetlówek. W tych kompaktowych układ stabilizacyjno-zapłonowy może być zewnętrzny lub zintegrowany. Pierwszy wariant jest nieco tańszy i bardziej przyjazny środowisku, można w nim też osiągnąć szerszy zakres temperatur barwowych – ale wymaga oprawy wyposażonej w taki układ (albo ewentualnie sam statecznik). Świetlówki energooszczędne zintegrowane z układem stabilizacyjno-zapłonowym można natomiast zastosować bezpośrednio w miejsce żarówek głównego szeregu, jako że wyposażone są w identyczny gwint.